Cân chỉnh đồng trục (còn gọi là cân tâm) là một quy trình quan trọng trong bảo trì máy móc công nghiệp, nhằm đảm bảo các trục máy hoạt động chính xác và ổn định. Bài viết này sẽ giới thiệu các phương pháp cân chỉnh đồng trục (cân tâm) phổ biến, từ phương pháp truyền thống đến sử dụng công nghệ laser hiện đại.

Cân chỉnh đồng trục (cân tâm) là gì?

Cân chỉnh đồng trục (cân tâm) là quá trình điều chỉnh và định vị chính xác hai hoặc nhiều trục máy sao cho chúng hoạt động theo một đường thẳng chung. Quá trình này bao gồm việc sửa chữa các sai lệch góc và sai lệch song song, giúp đảm bảo rằng các trục quay sẽ không gây ra các tác động tiêu cực đến hoạt động của máy móc.

Tầm quan trọng của việc cân chỉnh đồng trục

Ngăn ngừa hao mòn và hư hỏng: Việc trục không được căn chỉnh đúng cách có thể gây ra ma sát và rung động không cần thiết, dẫn đến hao mòn nhanh chóng và hư hỏng sớm cho các bộ phận máy móc.


Tăng hiệu suất và tuổi thọ: Máy móc được căn chỉnh đúng cách hoạt động hiệu quả hơn, giảm tiêu thụ năng lượng và kéo dài tuổi thọ của thiết bị.


Giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động: Bảo trì và sửa chữa thường xuyên do trục không thẳng hàng có thể dẫn đến thời gian ngừng hoạt động không mong muốn, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất.


Bảo vệ an toàn lao động: Trục không thẳng hàng có thể gây ra các tình trạng nguy hiểm như rung động quá mức và sinh nhiệt, ảnh hưởng đến an toàn của người lao động và môi trường làm việc.

>>>> Xem thêm: Đơn chuyên cung cấp các thiết bị phân tích rung động uy tín tại TPHCM

Các loại sai lệch đồng trục

Sai lệch song song

Sai lệch song song xảy ra khi các trục quay không nằm trên cùng một đường thẳng, mà bị dịch chuyển song song với nhau. Điều này có nghĩa là các trục bị lệch về vị trí nhưng vẫn duy trì góc quay đúng. Sai lệch song song thường gây ra ma sát và áp lực không đều trên các bộ phận máy móc, dẫn đến hao mòn và hư hỏng.

Sai lệch góc

Sai lệch góc xảy ra khi các trục quay không thẳng hàng theo hướng góc. Điều này có nghĩa là các trục không duy trì cùng một góc quay, gây ra ma sát và rung động không đều. Sai lệch góc thường làm tăng áp lực lên các khớp nối và ổ trục, dẫn đến hư hỏng nhanh chóng.

Sai lệch kết hợp

Sai lệch kết hợp là sự kết hợp của cả sai lệch song song và sai lệch góc. Đây là tình trạng phổ biến nhất và cũng phức tạp nhất để sửa chữa. Trong trường hợp này, các trục bị lệch cả về vị trí và góc quay, gây ra các vấn đề nghiêm trọng về hiệu suất và độ bền của máy móc. Việc xác định và sửa chữa sai lệch kết hợp đòi hỏi sự chuyên nghiệp và các công cụ đo lường chính xác.

Các phương pháp cân chỉnh đồng trục (cân tâm) truyền thống

Phương pháp thước cặp và đồng hồ sở

Phương pháp này thường được áp dụng bằng cách sử dụng thước cặp và đồng hồ so để đo lường và điều chỉnh sự thẳng hàng của các trục máy. Công việc thường bắt đầu bằng việc đặt đồng hồ so lên trục và sử dụng thước cặp để đo khoảng cách từ đồng hồ so đến các điểm tham chiếu trên trục khác. Kỹ thuật viên sẽ điều chỉnh các phần khớp nối hoặc các mặt phẳng để đảm bảo rằng các trục làm việc một cách chính xác và không gây ra sự cố trong quá trình vận hành.

Ưu điểm:

Chi phí thấp: Không đòi hỏi các thiết bị đắt tiền, phương pháp này sử dụng các công cụ đo lường thông thường.

Dễ thực hiện: Có thể thực hiện ngay tại chỗ và không cần sự hỗ trợ từ các thiết bị phức tạp.

Hạn chế:

Độ chính xác hạn chế: Phương pháp này có thể không đảm bảo độ chính xác cao nhất so với các phương pháp hiện đại hơn như sử dụng laser.

Tốn nhiều thời gian: Việc căn chỉnh phải thực hiện thủ công và có thể mất nhiều thời gian so với phương pháp tự động hơn.

Phương pháp cân chỉnh bằng laser

Nguyên lý hoạt động

Phương pháp cân chỉnh bằng laser sử dụng các thiết bị laser để đo lường và điều chỉnh sự thẳng hàng của các trục máy. Thiết bị laser tạo ra một đường thẳng hoặc một mặt phẳng có thể được sử dụng làm tham chiếu để đo độ chệch của các trục. Sau khi thiết lập, kỹ thuật viên sử dụng dữ liệu từ thiết bị để chỉnh sửa các phần khớp nối hoặc các mặt phẳng sao cho đảm bảo các trục làm việc một cách chính xác và hiệu quả.

Ưu điểm so với phương pháp truyền thống

Độ chính xác cao: Phương pháp laser cung cấp độ chính xác rất cao trong quá trình căn chỉnh, giúp giảm thiểu sai số và tăng hiệu suất của máy móc.
Tiết kiệm thời gian: Quá trình đo và chỉnh sửa nhanh chóng hơn nhiều so với phương pháp thủ công, giảm thiểu thời gian dừng máy và tăng năng suất sản xuất.
Điều chỉnh tự động hoặc bán tự động: Một số hệ thống laser có tính năng tự động hoặc bán tự động, giảm sự phụ thuộc vào kỹ năng của kỹ thuật viên và cải thiện tính nhất quán trong quá trình căn chỉnh.

Các loại hệ thống cân chỉnh laser

Đơn tia: Sử dụng một tia laser để xác định đường thẳng tham chiếu.
Kép tia: Sử dụng hai hoặc nhiều tia laser song song để tạo ra một mặt phẳng tham chiếu, cung cấp độ chính xác cao hơn và cho phép điều chỉnh đồng thời nhiều trục hoặc mặt phẳng.

Phương pháp cân chỉnh bằng laser là một trong những công nghệ hiện đại được ưa chuộng trong việc bảo trì và nâng cao hiệu suất của các hệ thống máy móc công nghiệp.

>>>> Xem thêm: Chi phí cân bằng động hợp lý – Tăng cường hiệu quả sản xuất

Các lưu ý khi thực hiện cân chỉnh đồng trục

Tần suất kiểm tra và cân chỉnh

Việc kiểm tra và cân chỉnh đồng trục cần được thực hiện định kỳ để đảm bảo máy móc hoạt động một cách chính xác và hiệu quả. Tần suất này thường phụ thuộc vào mức độ sử dụng và yêu cầu của từng loại máy móc. Các máy móc chạy liên tục hoặc hoạt động trong môi trường khắc nghiệt cần được kiểm tra thường xuyên hơn.

Lựa chọn công cụ phù hợp

Việc sử dụng công cụ phù hợp và hiệu quả là một yếu tố quan trọng trong quá trình cân chỉnh đồng trục. Công cụ phải đảm bảo tính chính xác cao và phù hợp với từng loại máy móc. Các công cụ như thước cặp, đồng hồ so, và thiết bị đo laser cần được lựa chọn kỹ càng để đảm bảo độ chính xác và hiệu quả trong quá trình căn chỉnh.

Đào tạo nhân viên

Nhân viên thực hiện cân chỉnh đồng trục cần được đào tạo đầy đủ về kỹ thuật và an toàn lao động. Đào tạo giúp họ hiểu rõ các phương pháp, công cụ và quy trình cân chỉnh, từ đó nâng cao khả năng xử lý các vấn đề phát sinh và giảm thiểu rủi ro cho bản thân và thiết bị.

Kết luận

Cân chỉnh đồng trục là một quy trình quan trọng trong bảo trì máy móc công nghiệp, giúp ngăn ngừa hao mòn sớm, tăng hiệu suất hoạt động và đảm bảo an toàn lao động. Việc thực hiện định kỳ và sử dụng công cụ phù hợp là rất quan trọng. Đào tạo nhân viên để thực hiện quy trình này một cách chính xác cũng đóng vai trò quan trọng trong duy trì hiệu quả và tuổi thọ của thiết bị.

>>>> Xem thêm: Đơn vị hàng đầu về cân bằng động động cơ chất lượng

CÔNG TY CỔ PHẦN AITECH RELIABILITY 

Địa chỉ: Số 23, Đường 27 Vạn Phúc, P.Hiệp Bình Phước, Tp.Thủ Đức, Tp.Hồ Chí Minh

Email: info@atr.com.vn

Hotline: 082 619 2324

Website: atr.com.vn

Tìm kiếm có liên quan 

nêu các phương pháp giám sát rung động hiện nay?

Đơn vị rung động được sử dụng trong giám sát rung động là

Giám sát rung động 

Phân tích phổ 

Đo lường rung động 

Bảo dưỡng dựa trên tình trạng 

Chẩn đoán máy móc